تمام منابع روایی شیعه و سنی اتفاق نظر دارند كه ظهور امام زمان(عج) پس از
نهضتی بوقوع خواهد پیوست كه زمینه ساز ظهور حضرت است. در این نهضت صاحبان
درفش های سیاه از ایران، اماده كننده مقدمات فرمانروایی او هستند، و وجود
دو شخصیت ایرانی موعود، یعنی سید خراسانی یا هاشمی خراسانی و یاور او شعیب
بن صالح نقشی قابل توجه دارند.(۱)
مجموعه روایات وارده در مورد ایرانیان نشان می‌دهد كه این گروه،
زمینه‌سازان حكومت حضرت مهدی(عج) در جهان هستند و بیشترین تأثیر را در روند
استقرار حكومت آن خورشید عالم‌تاب دارند، و در حقیقت حضرت مهدی(عج) به
همراه یاران از جمله ایرانیان با دشمنان به مبارزه برمی‌خیزد.
با توجه
به روایات می‌توان شرایط ایران را تا حدودی این گونه ترسیم كرد: «دانش و
معارف دین اسلام و مكتب تشیع، از ایران و قم، به جهانیان صادر می‌شود. لذا
موقعیت علمی ایران ممتاز است و اصلی ترین مركز دین اهل بیت(علیهم السلام)
خواهد بود.
در روایتی از وجود مقدس امام صادق(علیه السلام) نقل شده است:
«به زودی، كوفه، از مؤمنان خالی می‌گردد و دانش مانند ماری كه در سوراخش
پنهان می‌شود، از آن شهر رخت برمی‌بندد؛ سپس علم ظاهر می‌شود در شهری به
نام قم؛ آن شهر معدن علم و فضل می‌گردد(و از آنجا به سایر شهر‌ها پخش
می‌شود) به گونه‌ای كه باقی نمی‌ماند در زمین جاهلی نسبت به دین، حتی زنان
در خانه‌ها. این قضیه نزدیك ظهور قائم(علیه السلام) واقع می‌شود ... علم،
از قم به سایر شهر‌ها در شرق و غرب پخش می‌شود و حجت بر جهانیان تمام
می‌شود به گونه‌ای كه در تمام زمین، فردی پیدا نمی‌شود كه دین و علم به او
نرسیده باشد. بعد از آن قائم، قیام می‌كند و سبب انتقام خدا و غضب او بر
بندگان(ظالم و معاند) می‌شود؛ زیرا، خداوند انتقام (و عذاب) بر بندگان روا
نمی‌دارد، مگر وقتی كه حجت را انكار كنند».(۲)
طبق برخی از روایات خیزش و جنبشی بزرگ برای دعوت مردم به طرف دین، در ایران روی می‌دهد.
از
امام كاظم(علیه السلام) نقل شده است: «مردی از اهل قم، مردم را به سوی حق
دعوت می‌كند. گروهی، دور او اجتماع می‌كنند كه مانند پاره‌های آهن‌اند و
باد‌های تند(حوادث) نمی‌تواند آنها را از جای بركند. از جنگ خسته نمی‌شوند و
كناره‌گیری نمی‌كنند و بر خدا توكل می‌كنند. سر انجام، پیروزی برای متقین و
پرهیزكاران است».(۳).
روایت زمان قیام را مشخص نكرده است اما در تاریخ
قم و ایران وجود چنین شخصیتی با چنان یارانی قبل از امام خمینی(ره) و
طرفدارانش سابقه نداشته است.
گویا این حركت، همان حركتی است كه از امام
باقر(علیه السلام) نقل شده است: «گویا می‌بینم گروهی از مشرق زمین خروج
می‌كنند و طالب حق هستند، اما به آنان پاسخ داده نمی‌شود. مجدداً
برخواسته‌ی خود تاكید می‌كنند ولی جواب نمی‌شنوند. پس چون چنین دیدند،
شمشیر‌ها را به دوش می‌كشند، در مقابل دشمن می‌ایستند تا حق به آنها داده
می‌شود، اما این بار قبول نمی‌كنند بلكه قیام می‌كنند و نمی‌دهند آن را
(پرچم قیام را) مگر به صاحب شما(امام زمان-علیه السلام-)، كشته های آنان
شهیدند، اگر آن زمان را درك می كردم، خویشتن را برای یاری صاحب این
امر(یعنی امام زمان-علیه السلام- نگه می داشتم».(۴).
توجه به این نكته در حدیث لازم است كه نهضت ابتدائی ایرانیان را با
عبارت «خروج» مطرح كرد اما از نهضت دوم كه متصل به ظهور حضرت است با عبارت
«قیام» یاد نمود. از این بیان امام باقر(علیه السلام) می توان فهمید كه
نهضت دوم مهمتر و عظیم تر از نهضت ابتدائی و مرحله تكامل یافته آن است كه
طی ان ایرانیان با خیزش همگانی و قیام الهی خویش زمینه را برای ظهور حضرتش
فراهم خواهند ساخت.(۵)
خروج سید حسنی و خراسانی كه در روایات به آنها اشاره شده است را می‌توان
در این باره دانست. بنابراین، موقعیت اجتماعی آن روز ایران حركت به سوی حق
طلبی و دعوت به آمادگی برای ظهور است.
در بستر این جامعه نیز یاران
حضرت شكل می‌گیرند. در حدیثی از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است: «قم
را قم نامیدند، چون اهل او، اجتماع می‌كنند با قائم آل محمد(صلی الله علیه و
آله) و با او قیام می‌كنند و او را یاری می‌كنند».(۶).
در روایات داریم كه حكومت ایران به چند مرحله تقسیم می شود.
در مرحله اول كه آغاز نهضت ظهور می باشد شخصی از قم قیام می كند(۷).
در مرحله دوم ایران وارد جنگ طولانی می شود(۸).
در مرحله سوم خروج سید خراسانی و شعیب بن صالح صورت می گیرد(۹).
در مرحله چهارم سپردن پرچم اسلام به دست مبارك قائم آل محمد(ص).
انقلاب
جمهوری اسلامی ایران كه به رهبری امام خمینی(ره) درسال ۱۳۵۷ به پیروزی
رسید که احتمالا گواه این مطلب است كه ایران مرحله اول را طی كرده و اما
مرحله دوم، احتمال دارد اشاره به جنگ ایران و عراق داشته باشد ولی چون به
مدت طولانی اشاره دارد ممكن است كه درگیری بین ایران و شیطان بزرگ آمریكا
باشد.
در رابطه با روایاتی كه در مورد نقش ایرانیان در ظهور امام
زمان(علیه السلام) وارد شده اند، باید به یك نكته توجه داشته باشیم و آن
اینكه در روایات گاهی در وقت گفت‌وگو از ایران، به جای ایران به فارس، قم،
طالقان، خراسان و ری اشاره كرده‌اند كه جملگی كنایه از منطقة بزرگ مردم
پارس و ایران اسلامی دارد.
پی نوشتها:
(۱). عصر ظهور،علی كورانی،ص۲۱۵.
(۲). بحار الانوار، ج ۵۷و۶۰، ص۲۱۳.
(۳). بحار، ج۶۰، ص۲۱۶، ح۳۷.
(۴). بحار الانوار، ج۵۲، ص۲۴۳، ح۱۱۶.
(۵). عصر ظهور،علی كورانی،ص۲۳۳.
(۶). بحار الانوار، ج ۵۷و ۶۰، ص۲۱۶، ح۳۸.
(۷). بحارالانوار ج۶۰ / ص۲۱۶.
(۸). بحارالانوار ج۵۱ / ص۸۳.
(۹). بحارالانوار ج۵۲ / ص۲۱۷.