میگویند بهشت و جهنم مکان و زمان نیستند، بلکه موقعیتی هستند که روح انسان در آرامش و یا عذاب فرار میگیرد، و خداوند تنها برای اینکه این دو را مفهومتر و قابل درک برای بندگانش بیان نموده باشد، از صفاتی چون باغهای بهشتی، آتش جهنم، رودهای روان و ... استفاده کرده است. پاسخ این شبهه چیست؟
با تأمل در این چند پرسش، پاسخ پیش از هر شرحی روشن میشود:
آیا هیچ موجودی هست که جایگاه و مکان نداشته باشد و "قبل و بعد = زمان"، بر او مترتب نباشد؟!
آیا در چارچوب جهانبینی اسلامی سخن میگویند و یا بودیسم، هندوئیسم و ...؟!
آیا برای گفتههای خود دلیلی هم دارند؟ یا آنها هر چه دلشان خواست روی هوا میگویند و سپس دیگران باید پاسخ مستدل و مستدل بدهند. «قُلْ هَاتُوا بُرْهَانَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ – بگو برهان و دلیل خود را بیاورید، اگر راست میگویید (چندین آیه)»؛ پس، بگویید: شما باید ادعای خود را به اثبات رسانید، نه این که دیگران نفی آن را اثبات کنند!