به گزارش جهان، حضرت زهرا(س) در بخشی از خطبه فدک خود و پدر بزرگوارشان
را معرفی می نمایند و ماجرای عقد اخوت امیرالمومنین علی(ع) با رسول
الله(ص) را یادآور می شوند و کمالات علی (ع) در برابر ضعف مردم آن زمان را
بازگو می نمایند.
معرفی خویشتن
اَیُّهَا
النَّاسُ! اِعْلَمُوا اَنّی فاطِمَةُ وَ اَبی مُحَمَّدٌ، اَقُولُ عَوْداً
وَ بَدْءاً، وَ لا اَقُولُ ما اَقُولُ غَلَطاً، وَ لا اَفْعَلُ ما اَفْعَلُ
شَطَطاً
سپس گفت: ای مردم بدانید من فاطمه ام و پدرم محمد(ص) است.
می گویم آن هم نه یکبار بلکه تکرار می‌کنم و هیچگاه در گفتارم اشتباه ندارم
و کارهایی که انجام می‌دهم بر خلاف حق نیست.
لَقَدْ جائَکُمْ رَسُولٌ مِنْ اَنْفُسِکُمْ عَزیزٌ عَلَیْهِ ما عَنِتُّمْ حَریصٌ عَلَیْکُمْ بِالْمُؤْمِنینَ رَؤُوفٌ رَحیمٌ.
هر
آینه رسولی آمد از خودتان برای شما، وقتی بر شما سختی و فشار وارد می‌شد
برای او سخت و ناگوار بود. در هرچه که خیر شما در آن قرار داشت او حریص بود
و نسبت به مومنین مهربان بود.
فَاِنْ تَعْزُوهُ وَتَعْرِفُوهُ
تَجِدُوهُ اَبی دُونَ نِسائِکُمْ، وَ اَخَا ابْنِ عَمّی دُونَ رِجالِکُمْ،
وَ لَنِعْمَ الْمَعْزِىُّ اِلَیْهِ.
واگر مراجعه کنید به نسب پیامبر
اکرم(ص) و او را بشناسید می فهمید که او پدر من است نه پدر زن‌های شما و
او برادر پسرعموی من است نه برادر مردان شما (اشاره به ماجرای عقد اخوت بین
پیامبر(ص) و علی(ع))، و چه سعادتمند است کسی که به او نسبت داده شود(
منظور حضرت علی (ع) است که شایستگی اخوت معنوی با رسول اکرم(ص) را یافت).
توصیف پیغمبر اکرم(ص) و راه و روش ایشانفَبَلَّغَ الرِّسالَةَ صادِعاً بِالنَّذارَةِ، مائِلاً عَنْ مَدْرَجَةِ الْمُشْرِکینَ، ضارِباً ثَبَجَهُمْ، اخِذاً بِاَکْظامِهِمْ
پیامبر(ص)
ابلاغ کرد رسالتش را درحالیکه مردم را صادعاً انذار می نمود( پدرم مبعوث
شد در جمعی که سکوت و خاموشی آنها را فراگرفته بود و پدرم آن جو را شکست و
حق را اظهار کرد)، درحالیکه پیامبر به راه و روش مشرکین پشت پا زده بود،
درحالیکه ضربه به کمر مشرکین زد و گلوگاه آنان را گرفت.
داعِیاً
اِلى سَبیلِ رَبِّهِ بِالْحِکْمَةِ و الْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ، یَکسِرُ
الْاَصْنامَ وَ یَنْکُتُ الْهامَّ، حَتَّى انْهَزَمَ الْجَمْعُ وَ وَلَّوُا
الدُّبُرَ حَتَّى تَفَرَّى اللَّیْلُ عَنْ صُبْحِهِ، وَ اَسْفَرَ الْحَقُّ
عَنْ مَحْضِهِ، و نَطَقَ زَعیمُالدّینِ، وَ خَرَسَتْ شَقاشِقُ
الشَّیاطینِ، وَ طاحَ وَ شیظُ النِّفاقِ، وَ انْحَلَّتْ عُقَدُ الْکُفْرِ
وَ الشَّقاقِ، وَ فُهْتُمْ بِکَلِمَةِ الْاِخْلاصِ
درحالیکه مردم را
به وسیله حکمت و استدلال و موعظه نیکو دعوت می‌کرد.او با دست خودش بت‌ها
را می‌شکست و به سرهای مشرکین ضربه وارد می‌کرد، تااینکه مشرکین هزیمت و
عقب نشینی کردند و ازبین رفتند و تاریکی شب کنار رفت و صبح آشکار شد، و حق
از آن موضع خالصش هویدا شد. و رهبر دین به سخن آمد و حنجره‌های دهان شیاطین
لال شد(گویندگان کفر خاموش شدند)، و جمعیت نفاق هلاک شد، و گره‌های کفر و
شقاق بازشد، و شما به کلمه توحید و اخلاص سخن گفتید(لااله الاالله را بیان
کردید).
اهل بیت، آبرومندان شمایندفی نَفَرٍ مِنَ الْبیضِ الْخِماصِ
حال
آنکه شما در میان عده ای از انسان‌های آبرومند و روسپید و شکم خالی بودید.
یعنی با اینکه همه شما مسلمان بودید اما همراهان واقعی پیامبر کسانی بودند
که روح و بطن‌شان از تعلقات دنیوی خالی بود. (اشاره به عترت خصوصا حضرت
علی(ع))
حقارت مردم قبل از اسلاموَ کُنْتُمْ عَلى شَفا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ
و شما در لبه پرتگاه جهنم بودید.(ضعف معنوی)
مُذْقَةَ الشَّارِبِ، وَ نُهْزَةَ الطَّامِعِ، وَ قُبْسَةَ الْعِجْلانِ، وَ مَوْطِیءَ الْاَقْدامِ
محل
چشیدن و آشامیدن تشنگان بودید و هرکس از شما بهره کشی می کرد، و محل فرصت
طمعکاران بودید، و مثل آتشی که هر کسی از آن چیزی برمیدارد و می‌برد، شما
محل قدم‌ها بودید یعنی ذلیل و زیردست بودید.(ضعف اجتماعی)
تَشْرَبُونَ الطَّرْقَ، وَ تَقْتاتُونَ الْقِدَّ
از آب‌های کثیف گودال‌های بیابان می‌خوردید، و غذای شما پوست دباغی نشده یا برگ درختان بود.(ضعف مادی)
اَذِلَّةً خاسِئینَ، تَخافُونَ اَنْ یَتَخَطَّفَکُمُ النَّاسُ مِنْ حَوْلِکُمْ
مردم
ضعیف و مطرود جامعه انسانیت بودید، آنقدر ضعیف بودید که می‌ترسیدید مردم
از اطراف به اصطلاح شما را بربایند یعنی به بندگی بگیرند.(ضعف روحی)
فَاَنْقَذَکُمُ
اللَّهُ تَبارَکَ وَ تَعالی بِأبی مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ
الِهِ، بَعْدَ اللَّتَیَّا وَ الَّتی، وَ بَعْدَ اَنْ مُنِیَ بِبُهَمِ
الرِّجالِ وَ ذُؤبانِ العَرَبِ وَ مَرَدَةِ اَهْلِ الْکِتابِ. کُلَّما
اَوْقَدُوا ناراً لِلْحَرْبِ اَطْفَأَهَا اللَّهُ.
پس خدا شما را
بوسیله پدر من محمد(ص) نجات داد. و بعد از همه این حوادث ناگوار و آن افراد
متهوّر بی منطق از مشرکین و گرگ‌های عرب که پیغمبر به آنها مبتلا شد، به
متمرّدین از اهل کتاب مبتلا شد( در تورات و انجیل بعثت رسول اکرم(ص) بشارت
داده شده بود اما اهل کتاب از کتب خودشان تمرّد کردند). هر وقت اینها آتش
جنگ می افروختند خداوند آن را خاموش می‌کرد.
نقش حضرت علی(ع) در مبارزات و برخی از کمالات ایشاناَوْ
نَجَمَ قَرْنُ الشَّیْطانِ، اَوْ فَغَرَتْ فاغِرَةٌ مِنَ الْمُشْرِکینَ،
قَذَفَ اَخاهُ فی لَهَواتِها، وَ لایَنْکَفِیءُ حَتَّى یَطَأَ صِماخَها
بِأَخْمَصِهِ، وَ یُخْمِدَ لَهَبَها بِسَیْفِهِ
هرگاه شاخ شیطان
ظاهر می‌شد یا هرگاه دهان بازکننده ای از مشرکین دهان باز می‌کرد و
می‌خواستند علیه مسلمین فتنه به راه بیاندازند، برادرش را در دهان حوادث می
انداخت. و علی نیز از میدان بازنمی‌گشت مگر وقتی که گوش‌های آنها را زیر
پا له و شعله فتنه آنان را با شمشیرش خاموش کرده بود.
مَکْدُوداً فی
ذاتِ اللَّهِ، مُجْتَهِداً فی اَمْرِ اللَّهِ، قَریباً مِنْ
رَسُولِاللَّهِ، سَیِّداً فی اَوْلِیاءِ اللَّهِ، مُشَمِّراً ناصِحاً
مُجِدّاً کادِحاً، لا تَأْخُذُهُ فِی اللَّهِ لَوْمَةَ لائِمٍ.
علی(ع)
سخت در راه خدا مبارزه کرد و در انجام دستورات الهی سختکوش و تلاشگر بود.
او نزدیکترین اشخاص به رسول خدا(ص) بود. او سرآمد و سرور اولیای خدا بود،
مهیای خیرخواهی بود که در این راه جدیّت و فعالیت داشت، و سرزنش سرزنش
کنندگان هم در او که در راه خدا کوشش می‌کرد اثر نداشت.(تنها رضای حق برای
او منظور نظر بود نه رضای مخلوق)
حال مردم در زمان فتنه هاوَ
اَنْتُمَ فی رَفاهِیَّةٍ مِنَ الْعَیْشِ، و ادِعُونَ فاکِهُونَ آمِنُونَ،
تَتَرَبَّصُونَ بِنَا الدَّوائِرَ، وَ تَتَوَکَّفُونَ الْاَخْبارَ، وَ
تَنْکُصُونَ عِنْدَ النِّزالِ، وَ تَفِرُّونَ مِنَ الْقِتالِ.
و در
همان حال شما در رفاه و عیش و خوشگذرانی بودید. (شما که پیش از اسلام
آنچنان وضعی داشتید، در اثر تلاش‌های پدرم و کوشش‌های حضرت علی(ع) به امنیت
و احترام و رفاه و عزت رسیدید و برای دفاع از اسلام خود را به زحمت
نینداختید و در عیش و رفاه غرق شدید. پس حالا هم نمی‌توانید ضامن حفظ اسلام
باشید و تداوم این امر با امامت علی(ع) محقق می‌گردد.) و شما ساکت و آرام
در امنیت بودید (درد دین نداشتید)، منتظر رسیدن بلاها بر ما بودید ( دسته
اول از شما منافقین بودید که در ظاهر اسلام داشتید اما منتظر حادثه‌ای برای
اهل بیت بودید تا از لاک خودتان بیرون بیایید)، و منتظر اخبار بودید( دسته
دوم کسانی بودند که از دور حوادث را دنبال می‌کردند و فقط از دور دستی بر
آتش داشتند) و [دسته سوم] آنها که هنگام پیش آمدن حوادث عقب نشینی
می‌کردید، و از صحنه جنگ فرار می‌کردید.
گویی حضرت می‌فرماید: شما
که در این مسجد نشسته‌اید از این گروه‌ها هستید. ای منافق‌ها، ای بی
تفاوت‌ها، ای بزدل‌ها و ای فرصت طلب‌ها، حال که دور دست شما افتاده برخلاف
دستور پیغمبر عمل می‌کنید و خلیفه خدا را کنار می‌گذارید!
*خطبه فدک برگرفته از درس های آیت الله حاج آقا مجتبی تهرانی